نشر اکاذیب آنلاین: به‌ صورت کلی انتشار و اشاعه ی اخبار دروغ جهت ایجاد خسارت و زیان برای دیگران و یا تشویش اذهان عمومی یا لطمه به حیثیت مقامات رسمی را در اصطلاح حقوقی، نشر اکاذیب می گویند. به عبارتی هر شخصی مطالب، سخنان و یا نقل ‌قول‌های دروغ و ساختگی را توسطنامه شکوائیه یا مکتوبات و یا هر ابزار دیگری انتشار دهد که مسبب لطمه زدن به آبرویی و تشویش اذهان عمومی گردد مرتکب جرم نشر اکاذیب شده است.
اقسام نشر اکاذیب
در قانون مجازات اسلامی:
بر طبق مقررات که در ماده ی 698 قانون مجازات اسلامی در باب پنجم کتاب تعزیرات مشخص گردیده است : «هر فردی با هدف اضرار به دیگری یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی توسط نامه یا شکوائیه یا مراسلات یا عرایض یا گزارش یا توزیع هر نوع اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بی امضا اکاذیبی نشر دهد یا با همان اهداف اعمالی را برخلاف واقعیت رأساً یا به‌عنوان نقل ‌قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد، اعم از اینکه از راه مزبور به گونه ای ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد گردد یا خیر، به غیر از اعاده حیثیت در صورت امکان، می بایست به حبس از 2 ماه تا 2 سال یا شلاق تا هفتاد و چهار ضربه محکوم گردد».
در قانون جرایم رایانه‌ای:
بر طبق ماده ی 18 قانون جرائم رایانه‌ ای مصوب سال 88: «هر شخصی با هدف اضرار به دیگری یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی توسط سیستم رایانه یا مخابراتی اکاذیبی را نشر داده یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان اهداف، اعمالی را برخلاف حقیقت، رأساً یا به‌عنوان نقل‌قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقام‌های رسمی به صورت صریح یا تلویحی نسبت دهد، چه از راه گفته شده ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد گردد چه وارد نگردد، علاوه بر اعاده حیثیت به حبس از نود و یک روز تا 2 سال یا جزای نقدی از پانصد هزار تا چهار میلیون تومان یا هر 2 مجازات می شود».
شرایط وقوع جرم نشر اکاذیب
نشر مطالب:
جرم نشر اکاذیب توسط فعل اظهار کردن یعنی بیان نمودن صورت می گیرد. برای اینکه عمل کسی که مطالب خلاف حقیقت را بیان می‌کند مشمول تعریف ماده 698 بوده و جرم نشر اکاذیب به شمار رود باید این مسئله به شکل عمومی انتشار یابد و با هدف تشویش اذهان عمومی و لطمه و خسارت به شخص حقیقی یا حقوقی و یا مقامات رسمی پراکنده گردد.
چنانچه فردی مطلبی را در نامه ‌ای خصوصی به دیگری اظهار کند هرچند که این مسئله بر خلاف واقعیت باشد اما از آنجایی که وصف انتشار موضوع خلاف واقع در آن وجود ندارد به ‌عنوان نشر اکاذیب مورد پیگرد قرار نمی گیرد.
دروغ بودن مسائل اظهارشده:
از متن ماده ی 698 قانون مجازات اسلامی و نیز ماده ی ۱۸ قانون جرائم رایانه‌ای معلوم است مطالبی که در جرم نشر اکاذیب منتشر و گسترده می گردد باید خلاف واقع باشد. یعنی چنانچه فردی مطالبی را به ضرر دیگری توسط دستگاه‌های رایانه ‌ای و اینترنت و یا چاپ اوراق و مکتوبات انتشار دهد و موجب لطمه به حیثیت فردی گردد ولی مطالب منتشرشده خلاف واقع نباشد جرمی ارتکاب نیافته است.
در حقیقت چنانچه مطالبی که به وسیله ی فردی انتشار می یابد و موجب لطمه به آبرو یا اضرار به غیر می‌شود واقعیت داشته باشد مشمول جرم نشر نمی باشد.
وجود داشتن سوءنیت:
جهت تحقق جرم نشر اکاذیب احتیاجی نیست که حتماً دروغ‌های انتشار یافته موجب واردن کردن خسارت و زیان و یا لطمه به آبرو و یا تشویش اذهان عمومی شود و تنها اینکه فرد منتشرکننده با هدف وارد کردن ضرر و یا تشویش اذهان عمومی نسبت به انتشار مطالب اقدام نماید و در این رابطه سوءنیت داشته باشد برای مجرم شناخته شدن وی کافی می باشد.